تأثیر مکمل روی بر رشد قدی دختران کوتاه قد دبستانی

چکیده زمینه: توقف رشد جسمی یکی از تظاهرات زودرس کمبود روی است. هدف: مطالعه به منظور تعیین تأثیر مکمل روی بر رشد قدی دختران دبستانی (مقطع پنجم دبستان) شهر قزوین انجام شد. مواد و روش ها: این کارآزمایی بالینی تصادفی دوسوکور طی 5 ماه در سال 84-1383 انجام شد. 30 دانش آموز کوتاه قد (زیر صدک سوم قدی) 10 تا 11 ساله به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. به یک گروه داروی سولفات روی به میزان 15 میلی گرم در روز و به گروه دیگر دارونما داده شد. 15 دانش آموز سالم نیز جهت مقایسه رشد در نظر گرفته شدند. سطح سرمی روی، وزن، قد و وضعیت تغذیه در ماه های صفر،4،3،2،1و5 برای هر دانش آموز اندازه گیری شد. داده ها با آزمون های آماری واریانس، تی و مجذور کای تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: از 725 دانش آموز مورد بررسی، 52 نفر (%1/7) زیر صدک سوم قدی قرار داشتند که 30 نفر از آنها وارد مطالعه شدند. میانگین سنی دانش آموزان شرکت کننده 5/0±5/10 سال بود. غلظت سرمی روی قبل و بعد از درمان در گروه دارو به ترتیب 04/9±1/81 و 99 /12± 5/89 میکروگرم بر دسی لیتر و در گروه دارونما 80/17± 13/86 و 82/7 ±66/72 میکروگرم بر دسی لیتر بود که در گروه دارو افزایش و در گروه دارونما کاهش نشان داد و این تفاوت ها از نظر آماری معنی دار بود (009/0p=). تنها یک کودک غلظت سرمی روی اولیه زیر 70 میکروگرم بر دسی لیتر داشت. میانگین تغییرات رشد در هر سه گروه در ماههای 3،4 و 5 پس از درمان نسبت به ابتدای مطالعه افزایش معنی داری را نشان داد. این تفاوت در گروه دارو چشمگیر و در حد رشد قدی کودکان گروه شاهد بود (004/0p=). تغییرات رشد قدی در انتهای مطالعه در گروه دارو 9/0± 22/3، در گروه دارونما 7/0±23/2 و در گروه شاهد 59/1 ±02/3 سانتی متر بود. درصد افزایش وزن نسبت به ابتدای مطالعه تنها در ماه آخر معنی داری بود. نتیجه گیری: مکمل روی تأثیر مثبتی در افزایش قد، وزن، غلظت سرمی روی، بهبود وضعیت اشتها و تغذیه کودکان دارد. لذا، با توجه به شیوع قابل ملاحظه کمبود روی در بین دانش آموزان، استفاده از مکمل روی در این گروه سنی توصیه می شود.